Przerwa w karze dla osoby uzależnionej od środków odurzających
Jednym z dobrodziejstw prawa karnego jest instytucja przerwy w karze pozbawienia wolnosci. Podstawę jej uzyskania może stanowić na ogół choroba psychiczna, inna ciężka choroba uniemożliwiająca wykonanie kary oraz ważne względy rodzinne lub osobiste (art. 153 k.k.w.). Wskazać jednak wypada, że bardzo oryginalną podstawę stosowania tego rodzaju instytucji przewidziano dodatkowo na gruncie art. 73a ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (dalej jako: „u.p.n.”). Mogą się o nią ubiegać skazani uzależnieni od narkotyków lub dopalaczy, którzy wykonują karę pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione ze względu na uzależnienie.
Cel i podstawy przerwy w karze udzielonej w trybie art. 73a u.p.n.
Idea w udzielaniu przerwy z art. 73a u.p.n. sprowadza się do leczenia osób uzależnionych. To właśnie względy lecznicze i wychowawcze stanowią podstawę jej udzielenia. Warunkiem uzyskania takiego dobrodziejstwa, jest więc wykazanie, że skazany ma zagwarantowane miejsce leczenia bądź rehabilitacji, które odpowiada jego potrzebom terapeutycznym.
Wykazanie powyższego nie jest jednak jedynym wymogiem uzyskania omawianej przerwy. Zgodnie bowiem z art. 73a ust. 3 u.p.n. sąd penitencjarny zobligowany jest odmówić tego dobrodziejstwa uzależnionemu skazanemu, który uprzednio nie wyraził zgody na objęcie go leczeniem lub rehabilitacją w warunkach zakładu karnego.
Poza tym w myśl art. 73a ust. 4 u.p.n. istnieje ograczenie czasowe orzeczenia tego typu przerwy w karze. Dobrodziejstwo to dotyczy wszak skazanych, którym do końca wykonania kary pozbawienia wolności pozostało nie więcej niż 2 lata. Nie można zatem stosować omawianej instytucji do skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Z natury rzeczy nie można bowiem co do nich oszacować, że do końca kary pozostało im nie więcej niż 2 lata.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie w trybie art. 73a ust. 5 u.p.n.
Jak już sygnalizowano wyżej instytucja przerwy w karze z art. 73a u.p.n. jest oryginalna. O ile bowiem na zasadach ogólnych (art. 153 k.k.w.) realizacja celu przerwy nie daje podstaw do uzyskania dalej idących dobrodziejstw, o tyle na gruncie art. 73a u.p.n. istnieje możliwość zastosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności. Dzieje się tak wówczas, gdy wyniki leczenia lub rehabilitacji są pozytywne dla skazanego. Dzieje się tak również bez względu na wymiar dotychczas wykonanej kary (art. 78 k.k.).
O wynikach leczenia lub rehabilitacji wypowiada się biegły psychiatra lub biegły z zakresu uzależnień. Może być nim osoba prowadząca leczenie skazanego.
Zakres przedmiotowy
Katalog przestępstw, których sprawcy mogą ubiegać się o przerwę w karze na zasadzie art. 73a u.p.n. jest szeroki. Nie dotyczy bowiem tylko przestępstw stricte narkotykowych, a więc stypizowanych w u.p.n., ale jakichkolwiek przestępstw popełnionych z uzależnienia. Te najczęściej mają charakter przestępstw pospolitych, tj. kradzież, zniszczenie mienia, prowadzenie pojazdu pod wpływem środków odurzających etc.
Uwagi końcowe
Trafiając do zakładu karnego z powodu popełnienia przestępstwa z uzależnienia od narkotyków czy dopalaczy nie warto się załamywać. Należy od samego początku podejmować walkę z nałogiem nawet w zakładzie karnym. Oczywistym jest, że w warunkach pozbawienia wolności kontakt skazanego z podmiotem leczniczym, jest ograniczony. Nie mniej jednak w takiej sytuacji warto posiłkować się rodziną czy znajomymi, a przede wszystkim pełnomocnikiem. Pozyskanie za ich pośrednictwem stosownego zaświadczenia od podmiotu leczniczego może być nie tylko początkiem drogi do wyjścia z nałogu, ale również do opuszczenia więziennych murów.
